Eenzaam in Berlijn
Veel meisjes zijn hartstikke jaloers op Truus van Aalten. Ze was nog maar zestien toen ze naar Berlijn vertrok en daar een filmster werd. Toch is het minder rozengeur en maneschijn dan je zou denken. Truus kan behoorlijk eenzaam zijn in de mondaine wereldstad. Vooral nu ze ziek is en al maanden zonder werk zit.
In de lente van 1933 heeft Truus al de nodige succesvolle films op haar naam staan. Een curriculum vitae dat leest als een sprookje. Het begint zeven jaar eerder, als de zestienjarige Truus nog als verkoopster in een Amsterdams warenhuis werkt. Haar leven kantelt als ze meedoet aan een prijsvraag van de UFA, de Berlijnse filmmaatschappij. Ze wint een screentest, heeft prompt een filmrol te pakken en dan begint de achtbaan te rijden. Ze steelt de harten van het Duitse publiek en pakt de ene rol na de andere.
Truus van Aalten en haar karakteristieke bobline. Collectie TheaterSentiment
Moeiteloos maakt ze een paar jaar later de overstap van de zwijgende film naar de talkies, want Truus pakt het Duits snel op. De sterrenstatus van de voormalige verkoopster spreekt ook in Nederland tot de verbeelding. Berlijn is rond 1930 een stad vol glitter en glamour en doet niet onder voor Hollywood. De Duitse en Nederlandse journalisten schrijven pagina’s vol over het wel en wee van dit Nederlandse meisje met haar hippe bobline.
Dan sijpelt in de lente van 1933 het nieuws door dat het niet zo goed gaat met Truus. Ze is ziek en zal maandenlang uit de running zijn. Dat heeft niemand aan zien komen en het roept natuurlijk de nodige vragen op. Haar fans overladen haar met lieve brieven en kaarten, maar Truus verstopt zich in haar Berlijnse appartement en geeft taal noch teken.
Je kunt je in dat drukke Berlijn behoorlijk alleen voelen
Truus van Aalten
In juni duikt ze echter op in Nederland. Ze logeert bij haar ouders in Amsterdam en daar geeft ze voor het eerst openheid van zaken. Ze vertelt dat de wereld van glamour en film ook een keerzijde heeft. ‘Het ergste is de eenzaamheid. Je kunt je in dat drukke Berlijn behoorlijk alleen voelen’, vertelt ze.
De eerste maanden heeft Truus nog gezelschap van haar ouders, ze is immers nog een tiener. Maar zodra het echtpaar Van Aalten terugkeert naar Amsterdam, is hun dochter op zichzelf aangewezen. ‘Zolang ik filmde vond ik dat geen probleem’, legt ze uit. ‘Ik ging om acht uur van huis en werkte tot laat in de avond en viel dan doodmoe in slaap. Maar nu is dat anders.’
Truus heeft namelijk al een poos niet meer voor de camera gestaan. Zeven maanden geleden speelde ze in ‘Teilnehmer antwortet nicht’, maar daarna blijven de rollen uit. Dat is behoorlijk confronterend, na vijf succesvolle jaren. ‘Niets is vervelender dan wachten op iets dat niet komt. Als filmster kun je moeilijk zelf de producenten gaan bellen, je moet wachten tot ze jou benaderen. Dus zit je maar thuis en hoop je op een telefoontje.’
Ufa
Truus heeft geen idee waarom ze niet meer in trek is. Misschien heeft het te maken met de nationaal-socialisten die sinds 31 januari aan de macht zijn en langzaam grip beginnen te krijgen op de filmindustrie. ‘Ik heb de pech dat ze de laatste tijd steeds minder met buitenlanders willen werken bij de UFA. Of het daaraan ligt dat ze me niet meer vragen, weet ik natuurlijk niet. Als je pech hebt, geef je alles de schuld.’
Links: Truus op de cover van het filmboek ‘Het meisje met de blauwe hoed’. Collectie TheaterSentiment. Rechts: Publiciteitsfoto uit de jaren dertig.
Het gaat Truus niet in de koude kleren zitten. Sterker nog, ze wordt er ziek van. Een burnout, zoals je dat later zou noemen. ‘Ik werd moedeloos, het eten smaakte me niet meer. Je zit moederziel alleen in een restaurant aardappels te prikken. En als je klaar bent, kom je weer in die lege woning. Of je gaat naar de bioscoop, kijken naar collega’s die wel succes hebben. Op een gegeven moment was ik zelfs te moe om in de ochtend op te staan.’
De vrouw bij wie ze een appartement huurt en de dokter die haar behandelt, proberen Truus uit de malaise te trekken. Ze raden haar aan om naar Nederland te gaan om een beetje bij te komen. De eerste weken verblijft ze bij haar ouders thuis, daarna gaat ze nog een tijdje naar de Veluwe.
Godfried de Groot
Niet voordat ze een nieuwe foto heeft laten maken bij sterrenfotograaf Godfried de Groot, want ondanks alles hoopt Truus nog vurig op een comeback. De ziekte heeft de nodige aandacht voor haar persoon opgeleverd en dat is een fijne bijkomstigheid. Nu ze weer veelvuldig genoemd wordt in de kolommen, hoopt Truus dat ze ook weer gebeld gaat worden door de producenten.
Ze is blij dat ze nog niet vergeten is. En ook in Nederland kennen ze haar nog, heeft ze gemerkt. ‘Ik zat in Amsterdam in de tram en toen hoorde ik een meneer tegen de dame naast hem fluisteren, dat ik zo op Truus van Aalten lijk. Is dat niet enig?’
Lees ook:
Als Truus na de zomer terugkeert naar Berlijn is de stad voorgoed veranderd. Er is geen plek meer voor haar in de door de nazi’s ‘gezuiverde’ filmindustrie. Ze wijkt uit naar Oostenrijk en speelt daar nog in een film, maar keert vervolgens terug naar Nederland. Daar heeft ze veel succes met haar rol in ‘Het meisje met de blauwe hoed’, maar daarna is het over en uit voor Truus. Ze probeert vlak voor de oorlog nog een poging voet aan de grond te krijgen in Berlijn, maar als de oorlog is uitgebroken keert ze terug naar Nederland. Na de bevrijding zit niemand meer op een ster van weleer te wachten en geeft ze haar filmloopbaan voorgoed op. Ze bouwt een succesvol exportbedrijf op in souvenirs en verdwijnt in de vergetelheid. Vele jaren later probeert een Duitse journalist haar te strikken voor een interview, maar dat weigert ze. Ze overlijdt in 1999.
Bronnen: Collectie TheaterSentiment, Cinema en Theater