Heebie Jeebies in het Kurhaus
Op een zomerse dinsdagmiddag in 1933 trekt een horde journalisten naar Scheveningen. Op het terras van het imposante Kurhaus worden ze opgewacht door drie Amerikaanse zusjes en hun manager. De immens populaire ‘Boswell Sisters’ sluiten hun Europese tournee af met twee optredens In Nederland. Daarbij worden ze begeleid door The Ramblers van Theo Uden Masman.
‘How do you do?’, vraagt Martha, als de verslaggevers zich om de jongedames heen nestelen. Ze haalt een koker met Engelse sigaretten tevoorschijn en biedt de heren een rokertje aan. ‘Do you smoke?’ Ze zijn inmiddels wereldberoemd, de hippe, jazz-zingende zusjes uit New Orleans, maar hier op het zonovergoten terras in Scheveningen gedragen ze zich als gewone meisjes.
‘De drie American-babies glimlachen met hun vuurrode lippen en knikken vriendelijk naar iedereen, die wat te vragen heeft’, schrijft een van de journalisten op. ‘Ze geven glimlachend antwoord en vertellen dat ze voor het eerst in Europa vertoeven en dat ze het hier heerlijk vinden.’ Ondertussen schuift Theo Uden Masman, de leider van The Ramblers, zenuwachtig heen en weer. Vanavond is het eerste optreden dus moet er eigenlijk gerepeteerd worden.

Vanochtend zijn de Boswell Sisters, Connie, Martha en Vet, per boot aangekomen in Hoek van Holland. Vanuit Engeland, waar ze hebben opgetreden in het Palladium en Café de Paris. Ze worden met alle egards ontvangen en een plaatselijk orkestje speelt ‘America the beautiful’. Dat gaat niet helemaal goed, maar het weet de zusjes niettemin te ontroeren.
Zodra bekend wordt dat de Boswell Sisters naar Nederland komen, staan de kranten er vol van. De muziekjournalisten wijden vele kolommen aan de levensgeschiedenis van de drie jongedames uit New Orleans, die ooit begonnen als klassiek trio. Met Connie op de cello, Vet op viool en Martha op de piano. Als je uit New Orleans komt kan het niet anders of je zingt af en toe ook een jazzy deuntje. Zodra de dames dat in het openbaar doen is er geen weg terug, ze worden uitgenodigd om voor de radio te zingen en binnen korte tijd zijn ze beroemd in heel Amerika.
Het is 1930 als de meiden doorbreken en de platenindustrie is in opkomst. De hits van The Boswell Sisters zoals ‘Heebie Jeebies’, ‘Mood Indigo’ en ‘Stormy Weather’ gaan de hele wereld over. Ook bij de jazzliefhebbers in Nederland vinden de platen gretig aftrek. Als in 1933 wordt aangekondigd dat de dames na hun optredens in Londen ook Nederland aandoen, wordt er gezocht naar een orkest dat ze kan begeleiden.
Het beste jazzorkest
Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, want in de States treden The Boswell Sisters op met het legendarische orkest van Tommy en Jimmy Dorsey. Manager Mister Leedy heeft een contact in Nederland, directeur Wertheim van het Muziek Lyceum, en die schrijft hem dat the Ramblers het beste jazzorkest van Europa is. Dat niet alleen. ‘Ze kennen alle platen van The Boswell Sisters uit hun hoofd.’
Theo Uden Masman hoort van Henk van Zoelen, de Nederlandse baas van het platenlabel Decca, dat The Boswell Sisters naar Nederland komen. ‘We zoeken alleen nog wat muzikanten om ze te begeleiden’, meldt hij terloops. Uden Masman veert op en roept dat die eer gegund moet worden aan The Ramblers. Van Zoelen bekent dat hij een grapje maakt en dat het al beklonken is. Natuurlijk worden het The Ramblers. Wie anders? Toch moet er nog een hobbel geslecht worden. Het orkest is geëngageerd door het Hamdorff in Laren, maar directeur Buurke ziet in dat dit ook voor hem prima reclame is en geeft de mannen vrijaf.


Op dinsdag 18 juli komen de dames aan in Nederland en reizen ook The Ramblers af richting Scheveningen. Het had een haar gescheeld of de hele boel was niet doorgegaan. Connie, de leadzangeres, heeft een zwakke gezondheid, ze heeft polio en zit een groot deel van de tijd in een rolstoel. Ze is ziek geworden in Londen, waardoor een deel van de optredens afgezegd moest worden. Gelukkig is ze op tijd hersteld om vanavond acte de présence te geven in het Kurhaus. Een dag later volgt er nog een concert, in het Palais de Dance, dat naast het Kurhaus staat.
Steralllures
Als de muzikanten aankomen bij het Kurhaus, zitten de dames al te wachten. ‘We troffen de zusjes op het Kurhaus-terras, waar ze als spinnende poesjes lekker in het zonnetje zaten’, schrijft Uden Masman jaren later in zijn boek over het ontstaan van The Ramblers. Ook hier geen sterallures. ‘Het voorstellen bleek eenvoudig, de beroemdheden willen met hun voornamen aangesproken worden. Wij zijn, zo zeiden ze, muzikanten onder elkaar.’
Uden Masman wil graag repeteren, want dezelfde avond moet het al gebeuren, maar eerst volgt de persconferentie. De journalisten vuren allerlei vragen op de dames af. Ze vertellen dat ze na de twee optredens in Nederland naar Frankrijk afreizen om vakantie te vieren, na ruim drie jaar lang onafgebroken te hebben opgetreden. En ook zullen ze vanavond hun bekendste hit tot dan toe zingen, ‘Heebie Jeebies’. ‘We beschouwen dit als onze gelukssong, zegt Martha. Zij is degene die het woord voert. ‘We zijn namelijk heel bijgelovig. Bij elke première zingen we dit liedje. De keren dat we het niet deden, ging er iets mis.’

Als de journalisten zijn vertrokken, kan de repetitie beginnen. The Ramblers kennen inderdaad de platen van The Boswell Sisters op hun duimpje, maar tijdens de optredens met het orkest van Dorsey improviseren de dames en orkestleden heel wat af. Dat betekent dus hard werken voor de Nederlandse muzikanten, maar ze brengen het er goed vanaf. ‘De repetitie was haast nog interessanter dan de avond zelf, omdat het ons een volkomen helder beeld gaf van de werkwijze van de zusjes. Je hoort ze dan voor de eerste keer en dat maakte een onvergetelijke indruk’, herinnert Uden Masman zich later.
Het concert in het Kurhaus wordt een groot succes. ‘De gracieuze pose, het smaakvolle toilet, het sober gebaar, de beschaafde zang, alles is met elkaar in volmaakte harmonie bij dit gedistingeerde drietal’, schrijft Jos Vranken in De Telegraaf. ‘Ze dragen hun songs voor in een welluidend driestemmig recitatief, ondersteund door levendig gebarenspel. Hoewel het klankrijke ensemble indruk maakt in de ernstige gezangen zijn de Boswell Sisters het sterkst in het humoristische genre.’
Een drietal meisjes dat een uitverkochte zaal in vervoering brengt
De recensent van De Avondpost meldt: ‘Gisteravond zijn we er getuige van geweest hoe een drietal lieftallige meisjes een stampvolle en uitverkochte Kurhaus-zaal in vervoering bracht. Deze jongedames genieten een voortreffelijke reputatie onder de ‘jazzofielen’. Niet ten onrechte, hebben wij mogen vaststellen.’
Om er daarna wel fijntjes aan toe te voegen: ‘Het zou overdreven zijn te beweren, dat men hier Kunst (met een grote K) te genieten kreeg. Dat pretenderen noch de Sisters, noch de hun door dik en dun trouwe vereerders. Wat hier geboden wordt, is een muzikaal divertissement van de beste soort. Deze meisjes hebben in hun genre een merkwaardige perfectie bereikt en men kan niet genoeg waardering hebben voor Connie Boswell, die met haar solo’s wel zeer diep wist te ontroeren.’
‘De grote kranten waren vol lof over de zusjes, ondanks het feit dat enkele bladen hun recensenten voor serieuze muziek heen hadden gestuurd’, herinnert Uden Masman zich later. ‘Dat wij door de heren ook onder het mes genomen werden spreekt vanzelf, dat ging in een moeite door. Maar we zijn er best vanaf gekomen.’

Over het algemeen zijn de kritieken ook voor Uden Masman en de zijnen gunstig, zeker wat het deel na de pauze betreft, als ze de ‘sisters’ uit New Orleans begeleiden. ‘The Ramblers bestaat uit zeven musici die hun vak uitstekend verstaan’, schrijft De Telegraaf.
Vete
Het concert is live te horen bij de AVRO. Tenminste, niet helemaal. Omdat The Ramblers een conflict hebben met de omroep, worden de solostukken van het orkest niet uitgezonden. Enkele weken eerder had de omroep een concert uitgezonden van het orkest, maar werd een deel van de nummers ‘weggedraaid’ door een technicus, omdat hij de kwaliteit niet goed genoeg vond. Dat is tegen het zere been van Uden Masman en een vete is geboren.
Ondanks dit smetje kan de avond voor Theo Uden Masman niet meer stuk. ‘Ook na afloop bleken de Boswell Sisters de charmantste personen die men zich denken kan. In de hal van het Kurhaus werd nog lang nagepraat over Amerika en zijn muzikanten. We verschaften het trio alle mogelijke inlichtingen over Holland en er werden foto’s uitgewisseld. Wat een onvergetelijke avond.’
Ook voor The Boswell Sisters is het een onvergetelijk tripje geworden. Ze worden na het concert opgewacht door uitzinnige fans en een van hen schenkt Connie zelfs zijn hondje. Een terrier pup die Bix heet, vernoemd naar Bix Beiderbecke, een vroeg overleden jazzheld. Connie is op slag verliefd op het hondje en besluit het mee te nemen. Helaas sterft het hondje enkele maanden na de thuiskomst in Amerika.
Vanaf hun vakantieadres in Cannes sturen de dames een bedankbriefje naar The Ramblers. ‘Zo hartelijk en vleiend, het succes was compleet’, aldus Theo Uden Masman, die kwam, zag en overwon. ‘We truly feel that your orchestra is one of the very best we have had the pleasure of working with.’
Bronnen: The Legacy of The Boswell Sisters, Delpher, Thanks to Kyla Titus