Heintje in Hollywood
Je kan veel van Heintje Davids zeggen, maar gebrek aan zelfvertrouwen heeft ze nooit gehad. Na de zware oorlogsjaren, die ze overleeft door onder te duiken, beleeft ze een glorieuze comeback. Dat is voor Heintje niet genoeg, in 1948 maakt ze de oversteek naar Amerika. Heintje wil naar Hollywood.
Henriëtte ‘Heintje’ Davids heeft haar hele leven in de schaduw gestaan van haar broer Louis, die vlak voor de oorlog overlijdt. Terwijl ‘De Grote Kleine Man’ zich ontwikkelt tot een van de grootheden binnen de ‘betere kleinkunst’, blijft zus Heintje de volkse en ietwat ordinaire variété artiest.
Broer en zus staan al vanaf de eerste jaren van de twintigste eeuw aan de top. Toch breken in de jaren dertig voor Heintje pas echt gouden tijden aan. Mede dankzij de filmrollen die ze krijgt, stijgt haar populariteit tot nog grotere hoogten. Vanaf 1934 maakt de Nederlandse film een kortstondige bloeiperiode door en Heintje wordt niet vergeten. Ze speelt de rol ‘Na Druppel’ in De Jantjes, waarin ze met Sylvain Poons het duet ‘Omdat ik zoveel van je hou’ zingt. Een lied dat niet uit het oorspronkelijke stuk komt, maar speciaal voor de verfilming is geschreven.
Een ander lied uit de film blijkt minstens zo succesvol en zal haar lijflied worden. ‘Draaien, altijd maar draaien’. Ze zal het tot het einde van haar leven blijven zingen, terwijl het kleine, ronde lijf meedeint op de aanstekelijke melodie. Tot ver na de oorlog zijn er nauwelijks mensen te vinden, die het refrein niet kunnen meezingen.
Het grote succes van de Nederlandse films brengt medio jaren dertig een beetje glamour in de polder en laat de sterren dromen van grotere successen. Jaren later herinnert Heintje zich in een interview: ‘Voor de grap plakte ik een bordje op de deur van mijn kleedkamer. Heintje Garbo stond er. Nou, dat veroorzaakte natuurlijk de nodige opschudding.’
In 1935 speelt Heintje samen met haar broer Louis in de film ‘Op Stap’. Ook die film levert een evergreen op: ‘Als je voor een dubbeltje geboren bent’. In de film zingen broer en zus het als duet, maar ze hebben het beiden solo op de plaat gezet. Het filmsucces doet een plannetje rijpen in het hoofd van Henriëtte. Als het in Nederland lukt, waarom niet in Amerika?
‘Ik had contacten gehad met Amerikanen, die er wel wat in zagen’, herinnert ze zich later. Haar omgeving reageert sceptisch. ‘Ik praatte er met vrienden over en er waren er die naar mijn verstand vroegen. Jij naar Amerika? Wat moet je daar doen? Allemaal kinnesinne natuurlijk.’
Toch durft ze pas na de oorlog de grote stap te wagen. Via een oude vriend die zaken doet in Amerika, lukt het haar om een vergunning te krijgen. Het zijn de jaren van de Koude Oorlog, dus Heintje moet wel beloven dat ze niet aan politiek gaat doen. ‘Op zaterdag 26 april 1948 vloog ik met de Clipper over de oceaan’, vertelt ze aan haar biograaf Jan Liber. Daar wordt ze niet alleen verwelkomd door haar collega’s Leo Fuld en Max Tak – die al voor de oorlog de benen hebben genomen naar ‘de States’ – maar volgens Heintje staan er ook tal van persfotografen klaar om dit historische moment te vereeuwigen.
Overdrijft Heintje een beetje? Of toch niet? In de collectie van TheaterSentiment vinden we een Amerikaanse persfoto die gewag maakt van de aankomst van de Nederlandse vedette. Op de achterkant staat: ‘Miss Davids, popularly known als the Sophie Tucker of the Lowlands, will appear in a motion picture telling the heroic story of the Dutch resistance.’
Die film is er nooit gekomen. Heintje rept er ook met geen woord over in haar biografie, maar ze heeft niettemin de tijd van haar leven. ‘Ze stopten me in het Waldorf-Astoria Hotel. Kon het niet een beetje minder? Honderd dollar voor logies met ontbijt. Zo zou ik gauw door de duizend dollar heen zijn die ik mee had genomen.’ Uiteindelijk verkast Heintje naar een iets goedkoper hotel. ‘Voor de helft van het geld. Nou, vooruit maar.’
Nergens is te achterhalen of er aan de overkant serieuze plannen waren met Heintje. Waarschijnlijk is ze op goed geluk heengegaan, weet ze dankzij haar contacten aan een visum te komen en lukt het haar – zoals altijd – om voldoende reuring te maken. ‘Bluffen moet je in Amerika, hadden ze me van tevoren ingeprent. Als je niet bluft, bereik je daar niks.’
Na een kort verblijf in New York, reist de vedette door naar haar werkelijke doel: Hollywood. ‘In mijn eentje ging ik naar het kantoor van meneer Mayer, van de bekende filmmaatschappij Metro Goldwyn Mayer (MGM). ‘Are you ordered’, vroeg een kauwgum schuivende juf aan een loket. ‘Yes I am’, loog ik. Bluffen, niet waar? Binnen een minuut was ik bij meneer Mayer binnen. Hij had beslist op me zitten wachten, dat kon niet anders.’
Er volgt een aangenaam gesprek, waarin Heintje aangeeft ‘the best actress from Holland’ te zijn. Of Meyer de film De Jantjes kent? Volgens Heintje wel: ‘Little Jens. Die film kent hij blijkbaar.’ Spontaan begint ze ‘Omdat ik zooveel van je hou’ te zingen. En Meyer laat weten dat hij het een mooie melodie vindt. Het ijs breekt pas echt, als Heintje jokt een onderscheiding van de koningin te hebben gekregen voor haar zestigste verjaardag. Dat maakt grote indruk op de beroemde filmproducent, die belooft een screentest te regelen voor Heintje.
Ze krijgt een rondleiding in de filmstudio’s, waar een ontmoeting volgt met Clark Gable, een van de beroemdste filmsterren uit die jaren. ‘Knappe vent, helemaal de Clark Gable van de film’, herinnert ze zich later. ‘Met een zelfvoldaan lachje voerde hij een gesprek met me.’ Gable is benieuwd hoe de mensen in Holland over hem dachten. ‘Mr Gable, of mag ik Clark zeggen, volgens de Nederlanders is er maar één ster en dat bent u.’
Heintje doet inderdaad een screentest. Een scene met niemand minder dan de grote Clark Gable himself, die haar daarna mee uit eten neemt en haar ‘Henny’ noemt. Ze heeft het reuze naar haar zin en rolt van het ene avontuur naar het andere. ’Ik zou vier weken in Amerika zijn, maar bleef drie en een halve maand. Maar een filmcontract? Dat was zo gemakkelijk niet, al was het me zeker gelukt. Er was echter tijd voor nodig en die had ik niet. Ik moest in de revue ‘Laat de poppetjes maar dansen’ spelen en dat ging voor.’
Zo komt de Hollywood droom van Heintje Davids tot een einde. Ze is vastbesloten ooit terug te keren naar het land van de onbegrensde mogelijkheden, maar dat is er nooit van gekomen. Het grote onthaal, de screentest, het etentje met Clark Gable, blijven mooie herinneringen die niemand haar af kan pakken. Als ze de tijd had gehad en het geduld, dan was het haar naar eigen zeggen zeker gelukt. Maar aan de andere kant: want moet Nederland zonder Heintje Davids beginnen? En wat zou Heintje zijn zonder haar trouwe publiek, dat haar steeds weer op handen draagt?
Al met al is het voor iedereen beter zo.