Hip in ‘The Thirties’

Het beeld van de jaren dertig wordt gedomineerd door de economische crisis, de opkomst van het fascisme en de dreigende oorlog. Ook wil het woord ‘kneuterig’ nog wel eens vallen. Allemaal terecht misschien, maar er is ook een andere kant. De jaren dertig waren een tijd van jeugd en vernieuwing. De radio, de geluidsfilm, de opkomst van de bigbands en de jazz, met bijbehorende jeugdcultuur tekenen deze tijd net zo goed. Er werd in 1939 zelfs al volop geëxperimenteerd met televisie.

Het was niet allemaal kommer en kwel in de jaren dertig. Als we toch zouden vergelijken: Wij durven te beweren dat de jaren vijftig een stuk saaier en kneuteriger waren dan The Thirties.

De bezetting heeft een diep gat in de tijd geslagen en een boel ontwikkelingen vertraagd of tot stilstand gebracht. De ‘twintiger en dertiger jaren’ hadden misschien meer weg van The Sixties.

Net als nu gingen de mensen graag uit. Er was genoeg te doen. Restaurants, kroegen, theaters en bioscopen floreerden, zeker voor de beurskrach en in de laatste jaren voor de oorlog. Net als nu waren er ook de ‘hippe’ plekken, tenten waar je graag gezien wilde worden. Zo zie je maar, de tijd gaat voort, maar mensen veranderen eigenlijk nauwelijks. Wij hebben de drie coolste plekken voor je op een rij gezet! Hier wilde je zijn, als je jong was in de jaren dertig.

Pschorr

Dancing Pschorr was in de jaren twintig en dertig de plek waar je moest zijn in Rotterdam. Beroemde dansorkesten als die van Jack Hylton en The Ramblers van Theo Uden Masman zorgden hier voor zwoele nachten op de dansvloer.

De danszaal was beroemd in heel Nederland en had volgens de overlevering een donkerrood houten betimmering, met een brede overkapping zonder ondersteunende pilaren. De zaal had daarnaast een extravagante koepel in het plafond die bedekt was met glas in lood, met daarachter lampen om als het donker was lichtshows te kunnen geven. In 1926 kwam er nog een uitbreiding, ditmaal in de vorm van een van onderaf verlichte glazen dansvloer. ‘De uitgaansgelegenheid was ook kenmerkend vanwege het podium, waar de tekst “Welcome in New York” en een twee meter hoge afbeelding van het Vrijheidsbeeld  duidelijk zichtbaar was voor allen’ (bron Wikipedia). Het gebouw werd helaas verwoest tijdens het bombardement op Rotterdam op 14 mei 1940 en nooit herbouwd.

La Gaite

Minstens zo legendarisch als Pschorr, was de nachtclub La Gaité in Amsterdam. Gevestigd in een zaal van bioscoop Tuschinski.

La Gaité opende net als de beroemde bioscoop in 1921 haar deuren en was een typische nachtclub of cabaret, zoals die voor 1933 veel in Berlijn te vinden waren, zwoel verlicht en rokerig, inclusief nachtelijke en voor die tijd progressieve optredens met dansorkesten, cabaret en varieté. Ook liefhebbers van de Charleston konden hier in de jaren twintig hun hart ophalen.

La Gaité had een eigen orkest en vele grote artiesten hebben er op het podium gestaan, zoals Louis Davids, Fien de la Mar , Stella Fontaine en Lou Bandy. Maar het meest tot de verbeelding spreken natuurlijk de voorstellingen van Rudolf Nelson en zijn cabaret. Na de opkomst van de nazi’s, vluchtten veel Joodse artiesten naar Nederland en brachten hier een ware culturele boost op gang. De voorstellingen van de Berlijners in La Gaité vormen een van de hoogtepunten in de Nederlandse theatergeschiedenis.

Hamdorff