Met Beppie de wereld rond
Beppie de Vries mag dan een oer-Hollandse naam hebben, haar ambities kennen geen grenzen. Ze is een wereldster en treedt op voor volle zalen in Londen, Australië en Amerika, waar ze bejubeld wordt. Op dit moment is de 38-jarige zangeres en actrice weer even in haar thuisstad Den Haag. Alleen de grote Amerikaanse auto die voor de deur geparkeerd staat, verraadt dat hier een wereldster verblijft.
Beppie logeert met haar man Frits Lebret in het huis van haar collega Siem Nieuwenhuijzen, de ster uit de Bouwmeester Revue en de man van haar nicht. De paar journalisten die rond het huis hangen komen echter niet voor hem, ze proberen een glimp op te vangen van Beppie. Of ‘Miss De Vries’, zoals de Amerikanen zeggen. Zij begon haar loopbaan in het Rembrandt Theater, nu is ze de ‘koningin van Broadway’.
Het is mei 1931 en de vele bomen die deze stad rijk is staan al volop in bloei. Het is gelukkig aangenaam weer om buiten te wachten, want het duurt even voordat Beppie zich aan de reporters laat zien. Pas na het middaguur, als de zon hoog aan de hemel staat, is ze bereid om de wachtenden te woord te staan.
De journalisten worden gesommeerd om plaats te nemen in de huiskamer van de familie Nieuwenhuijzen, maar hun geduld wordt niet lang op de proef gesteld, want al snel is Beppie daar, vergezeld door haar echtgenoot. Ze heeft misschien niet de overweldigende schoonheid van een Greta Garbo of een andere filmster, maar met haar stralende lach en open blik mag je Beppie zeker een charmante verschijning noemen.


De afgelopen twee jaar heeft Beppie veel succes gehad in Amerika. Ze stond op Broadway met ‘The Merry Widow’, de Engelse versie van de operette ‘Die Lustige Witwe’. Daarna volgde een succesvolle tournee langs de grote steden. In oktober wordt Beppie terug verwacht in Amerika om in een andere operette te spelen.
Ze wil er alles over vertellen, maar eerst moet haar iets van het hart. ‘Wat me opvalt als je van Amerika in Europa komt, is de somberheid. Ik ben er zo van geschrokken. ledereen praat over de economische crisis, ieder schrijft erover en denkt eraan. Het lijkt wel of de mensen alleen voor de malaise leven.’
Optimisme
In Amerika slaat de crisis net zo hard toe, toch is de mentaliteit daar anders, verzekert Beppie. ‘Er heerst daar een zekere luchthartigheid, men schikt zich meer, althans voor het uiterlijk. Men blijft er leven in het haastige tempo van altijd. En al is het optimisme misschien wat geforceerd, er blijft optimisme. Het woord malaise is een verboden woord. ledere Amerikaan blijft met hardnekkigheid vertrouwen, geloven dat het wel weer beter zal worden.’
Hoe voelt dat nou om een ster in Amerika te zijn? ‘Je voelt je in het begin helemaal verloren, eenzaam en klein’, vertelt ze. ‘Alles is er groot en geweldig, maar ook haastig, zelfs aan het toneel. Elk uur van de dag, van de nacht wordt geleefd voor zaken en dollars. Maar als je er tussen zit, krijgt het jou ook te pakken. Je kan niet anders dan meedoen, je moet je aanpassen. En dan heeft het toch ook weer veel interessants.’
De komende maanden blijft ze in Nederland. In augustus en september zal ze onder meer in haar lievelingsstukken spelen: ‘Madame de Pompadour’ en de ‘Koningin van Montmartre’. Gelukkig blijft er genoeg tijd over om haar oude vrienden en familie op te zoeken, want de afgelopen jaren is ze voortdurend op reis geweest.

Het succes kleeft aan haar. Net als de gedrevenheid en het doorzettingsvermogen. Dat heeft ze als kind al. Als Elisabeth de Vries wordt ze in 1893 geboren in Ouder-Amstel. In een eenvoudig arbeidersgezin waar niemand eerder de ambitie had om naar het toneel te gaan. Beppie wel, die hunkert naar het podium. Op twaalfjarige leeftijd maakt ze haar debuut in een revue in het Amsterdamse Grand Théatre, waar ze de zin mag uitspreken: ‘Tony, hier is een brief voor je uit Amerika’.
Vanwege de leerplichtwet kan ze niet met de tournee meegaan, maar ze volgt balletlessen en dankzij haar zangtalent weet ze uiteindelijk een plek te bemachtigen in het koor van het Rembrandt Theater. In 1913 debuteert ze bij Louis Davids in de Hollandse Schouwburg.
Louis Davids en Margie Morris
Ze krijgt de hoofdrol in verschillende operettes en wordt zelfs filmster. Met Davids en Margie Morris speelt ze in 1919 in de film ‘Amerikaanse meisjes’, die een enorm succes wordt. Beppie is dan al een grote ster in Nederland. Veel succes heeft ze met de operette ‘Madame de Pompadour’, waarmee de aandacht trekt van buitenlandse producenten.
Zoals de Amerikaan Alfred Zeitlin, die de voorstelling in Carré ziet en Beppie probeert over te halen om met hetzelfde stuk naar New York te komen. Uit de vele internationale aanbiedingen die ze krijgt, kiest ze uiteindelijk voor Londen, waar ze in maart 1925 een rol krijgt als Prinses Muria in de operette ‘The Bamboula’ in het prestigieuze His Majestys Theatre op West End.
Ik voelde me klein en wilde het liefst verdwijnen in die grote stad
Beppie de Vries
Van Carré en Scala naar Londen. Een hele stap voor een Nederlandse actrice die dan nog nauwelijks de taal spreekt, vertelt ze de journalisten die om haar heen zitten en aan haar lippen hangen. ‘U heeft er geen idee van hoe moeilijk het is om Engels te zingen’, vertelt ze. ‘Al die korte en gesloten lettergrepen in de melodie plaatsen valt voor ons niet mee.’
Ze herinnert zich de spanning van de eerste avond in Londen. ‘De eerste avond was ik heel nerveus. Ik voelde me zo klein en het liefst wilde ik ineens verdwijnen in die grote stad. Ik weet niet eens hoe ik gezongen heb, het was een roes.’
Maar het publiek winnen is Beppie op haar lijf geschreven. Ze heeft er een beproefd foefje voor. ‘Ik zoek iemand in de zaak die nurks is en daar richt ik me op. Als die nurks blijft, ga ik harder mijn best doen. Als hij loskomt en gaat lachen, dan voel ik dat ik gewonnen heb. Als ik zo iemand meekrijg, heb ik de vriendelijke mensen allang gewonnen. Dat heb ik in Londen ook gedaan. Ik heb gegeven, gegeven en gegeven. En ik heb rijkelijk terug ontvangen.’
Internationale doorbraak
Het tekent de enorme gedrevenheid van de actrice. Het Londense avontuur is een daverend succes en het publiek sluit Beppie in de armen. De mode- en showbizz rubrieken in de kranten besteden wekelijks aandacht aan de Hollandse dame. Ze wordt uitgenodigd op belangrijke feestjes. Haar internationale doorbraak is een feit.
De actrice is duidelijk van plan om voorlopig niet naar Nederland terug te keren. In mei 1925 verschijnt er een advertentie in de Telegraaf, waarin wordt aangekondigd dat de inboedel van Beppie’s huis aan de Frankenstraat in Den Haag geveild wordt. ‘Kostbare schilderijen, tapijten, zilverwerk, porselein en kristal’. Het artiestenbestaan in Nederland heeft haar kennelijk ook geen windeieren gelegd. Na de veiling zal ook het huis te koop worden aangeboden.
Wat ze heeft gehouden is het plakboek dat ze maakte van al haar avonturen. Een dik boek vol met knipsels, foto’s en telegrammen. Ze pakt het en legt het op haar schoot. De knipsels laten niet alleen het succes zien, maar ook de tegenslagen.
Zoals die keer dat ze een advocaat in de arm moest nemen om zich te beschermen tegen de Amerikaanse broers J. en L. Shubert. Twee ondernemers die maar liefst zevenhonderd theaters in Amerika bezitten. Als zij de zes grootste theaters van Londen overkopen, komt Beppie ineens bij hen onder contract te staan. Ze willen haar in een stuk laten spelen dat ze niet ziet zitten. Gelukkig weet haar advocaat dit contract te ontbinden, zodat ze weer haar eigen keuzes kan maken.

Ondertussen wordt haar roem alsmaar groter en heeft ze de belangstelling gewekt van The Williamson Operette Company uit Australië, die haar met veel geld probeert in te lijven. ‘Bij elk bezoek werd de gage hoger’, herinnert ze zich. Ze kiest ervoor nog een tijd in Londen te blijven, maar uiteindelijk gaat ze overstag. Op 16 maart 1927 neemt ze de trein naar Marseille, waar ze op de boot stapt naar de andere kant van de wereld.
Down under gaat ze in ‘Madame de Pompadour’ spelen, een van haar favoriete stukken. Te beginnen in Sydney, dat direct aan haar voeten ligt, weet Beppie nog. ‘Ik werd gewoonweg bestormd door een leger reporters, persfotografen en mensen van de film. Het duurde een uur voordat ik de boot kon verlaten.’
‘Het succes was enorm’, gaat ze verder en het plakboek toont het bewijs. ‘Een van de bladen betitelde mij als Our little Dutch darling. Als je daar als artiest succes hebt, word je op handen gedragen. ‘Het is een prachtig land, het doet me zo aan Italië denken. De zon en de bloemen maken de mensen zo opgewekt.’
Haar triomftocht door Australië duurt ruim twee jaar. Ze beleeft er ongekende successen en krijgt tijdens de lange reizen door het land een privé treinwagon tot haar beschikking. Het kan ook niet anders of de Amerikanen kloppen weer aan de deur.

Zo krijgt ze een aanbieding van filmmaatschappij MGM om in een sprekende film te spelen en te zingen. Beppie vindt het interessant, maar kiest toch voor het toneel. Heeft ze daar geen spijt van? Ze had een grote Hollywoodster kunnen worden. ‘Er bestaat een onzichtbare band tussen het publiek en de artiest, die in de filmstudio ontbreekt’, legt ze uit. ‘Op het toneel voel je het publiek dat ingespannen met de rol meeleeft en je doet zingen.’
Hieronder zie je een filmfragment van Beppie die na haar reis door Australië terugkeert naar Nederland, 1928:
Het kan raar lopen in het leven, want uiteindelijk zijn het de gebroeders Shubert die haar naar Amerika halen. Dezelfde broers waar ze ooit tegenover stond in de rechtszaal. Als het om business gaat zijn de Amerikanen kennelijk niet rancuneus. Ze krijgt de hoofdrol in ‘The Merry Widow’, dat eerst in New York te zien zal zijn en daarna op tournee gaat door Amerika.
In november komt ze aan en op 2 december 1929 staat ze in het Jolson Theatre in New York. ‘Dat ze Amerika gaat veroveren, daar bestaat geen twijfel over’, schrijven de kranten na de première. ‘Wanneer ze in Amerika blijft, zal ze niet alleen volgelingen krijgen, maar aanbidders. Er is een nieuwe ster verschenen aan de operettehemel.’
En als het doek valt geen applaus en geen bloemen
Beppie de Vries
En nu, na anderhalf jaar in de Verenigde Staten te hebben vertoefd, kan ze terugkijken op een geweldige tijd. Net als in Engeland en Australië heeft ze het ook daar tot publiekslieveling weten te schoppen. Zelfs toen het stuk ‘Accidentally Yours’, de opvolger van ‘The Merry Widow’, in minder goede aarde viel en slechte kritieken kreeg. De pers bleef positief over Beppie. ‘Het stuk wordt nu opnieuw gemonteerd, zodat het geschikt wordt voor de Amerikanen’, vertelt ze.
Het moet daar allemaal groter en vooral sneller. ‘Het publiek reageert er anders dan hier’, legt Beppie uit. ‘Het Hollandse publiek heeft de naam nuchter en zakelijk te zijn, maar de Amerikaan is nog heel wat erger. Tijdens een voorstelling brengt men wel hartelijk open doekjes, maar zodra na elk bedrijf het scherm gevallen is, wordt er niet meer geapplaudisseerd. En als het doek aan het slot valt: géén ovaties, geen bloemen en geen applaus. ledereen haast zich weg en velen gaan weer aan het werk.’
Het had weinig gescheeld of Beppie had helemaal niet meer op kunnen treden in de Verenigde Staten. Na de zegetocht van ‘The Merry Widow’ krijgt ze een mooi aanbod om in het openluchttheater van St. Louis de hoofdrol te spelen in ‘Madame de Pompadour’, maar daar steekt de machtige vakbond voor artiesten, Equity, een stokje voor. Die wil de buitenlandse artiesten na hun eerste contract een pauze opleggen van zes maanden, zodat ze niet het werk pikken van de Amerikanen. ‘Daardoor moest ik mijn contract in St. Louis afzeggen. ‘Vreselijk jammer.’

Gelukkig komen de bonden na lang onderhandelen tot inkeer en is de maatregel van de baan. ‘Een buitenlandse ster is immers geen concurrent’, legt Beppie uit. ‘Rond de ster vormt zich een groep, orkest, spelers en technici, waardoor tientallen Amerikanen weer werk krijgen’.
Het is een van de vele keerzijden van het artiestenleven in de Verenigde Staten. ‘Als je een hoofdrol hebt, sta je elke dag in de kranten met een portret. Hoe meer bijzonderheden ze over je privéleven kunnen vertellen, hoe liever. Amerikaanse artiesten maken daar graag gebruik van, voor mij als Nederlander is het wel eens stuitend. Ze hebben me de meest vreemde voorstellen gedaan om maar sensatie te kunnen maken.’
Dat is niet aan Beppie besteed. Die blijft met beide benen op de grond staan, hoe groot haar succes ook is. Of je nu in Scala staat of op West End en Broadway, het is en blijft hard werken, zegt ze, terwijl ze het plakboek dichtslaat. ‘Ik heb veel routine, maar ik blijf altijd nerveus. Als je begint, is het omdat je iets moet winnen. Daarna moet je niet alleen meer winnen, je moet ook zien te verdedigen wat je hebt. Dat wordt hoe langer hoe zwaarder, want het publiek is veeleisend en daar heeft het groot gelijk in.’
Bronnen: verschillende interviews uit de periode 1925-1934, delpher, Collectie TheaterSentiment.
Painting of Beppie: Dawn Perry