Rotterdammer Mike Winkelman presenteert al zeventien jaar zijn eigen online radioprogramma ‘Vergeten Artiesten’, waarmee hij de vooroorlogse muziek een podium biedt. Inmiddels heeft hij een flinke schare fans opgebouwd, die er net zo instaan als Mike: De liedjes en artiesten van weleer mogen niet vergeten worden.

De inspanningen van Mike beperken zich niet tot radio. Zo wist hij bijvoorbeeld het Louis Davids monument in Rotterdam in ere te herstellen en ook bij de televisie weten ze Mike geregeld als adviseur te vinden. Het verhaal van Mike is het verhaal van een tijdloze passie. Het is begonnen met mijn opa, Aart van Arenthals’, vertelt hij.

‘‘Een bekende straatmuzikant in Rotterdam, die heel veel 78-toerenplaten had. Toen mijn opa blind werd, ben ik muziek voor hem gaan draaien. Ik stelde een programma samen en dat zette ik op zo’n cassettebandje van negentig minuten. Radio Winkelman noemde ik dat. Dan ging ik naar de grote bibliotheek hier in Rotterdam om achtergrondinformatie te zoeken over de artiesten.

‘De man was 75 toen hij blind werd en 86 toen hij overleed. Al die tijd heb ik het volgehouden. Ik vond het prachtig en hij ook. Dan zat ie op zijn stoel te luisteren en mee te zingen. Die oude muziek was zijn uitlaatklep.’

Mike Winkelman eert muzikale helden met een radioprogramma

Zodra opa overlijdt, erft Mike zijn platen. Daarmee wordt de basis gelegd voor een uitgebreide collectie. ‘Op een gegeven moment had ik tienduizend 78-toerenplaten in de driekamerflat waar ik met mijn dochter woonde. Dat was niet te doen, dus heb ik alles weggeven aan verzamelaars. Met de belofte dat zij het voor me zouden digitaliseren, nu krijg ik nog steeds heel vaak opnames binnen. Ik heb een plaat bewaard, eentje die mijn dochter altijd leuk vond.’

.

‘Ik heb niet alleen een archief met duizenden liedjes, maar ook veel foto’s’, gaat Mike verder. ‘Daar zitten hele bijzondere dingen bij, waarvoor ik allerlei archieven aan het afstruinen ben. Inmiddels heb ik heel veel contacten in die wereld en word me van alles gegund, uiteraard altijd met bronvermelding, dat is voor mij vanzelfsprekend. Er gaan nu foto’s van Johnny en Jones rond op internet en dat zijn foto’s die ik heb teruggevonden. Ook op die manier probeer ik de herinnering aan die jongens levend te houden.’

De banner van Vergeten Artiesten. Foto Mike Winkelman

Mike houdt van geschiedenis. Het is voor hem als een puzzel. Dingen uitpluizen, zoeken naar informatie. ‘Ik heb veel interesse in de Tweede Wereldoorlog bijvoorbeeld. Dat overlapt weer met mijn liefde voor de artiesten uit die tijd. Ik heb bijvoorbeeld kopieën van de kaarten die Johnny en Jones uit de trein gooiden, toen ze vanuit Westerbork werden weggevoerd.’

Mike zit ook middenin een onderzoek naar Jean du Bela, een bekende zanger eind jaren dertig. ‘Ook hij is weggevoerd en vermoord. Er gaat op internet een foto van hem rond, maar dat is niet Jean. Of Simon Buytenkant zoals hij eigenlijk heette. Dat is zijn broer, hoorde ik van een nichtje met wie ik contact had. Ik vind het belangrijk om dat soort dingen recht te zetten. Mensen een gezicht te geven, terug te geven misschien wel, om niet vergeten te worden.’

‘Ik vind het belangrijk om de informatie die ik heb te delen, zodat anderen er ook van kunnen genieten’, legt hij uit. ‘Zo word ik wel eens  door redacties van televisieprogramma’s om advies gevraagd. Zoals laatst met een uitzending over de muziek van voor en in de oorlog. En ik heb ook mee mogen werken aan de documentaire over Louis Davids die jaren geleden op televisie is uitgezonden.’

Zo voert Mike zijn strijd tegen de vergetelheid. ‘Ik vind het belangrijk dat er aandacht is voor de artiesten. Die mensen en hun muziek, ze mogen niet vergeten worden’, zegt hij.

‘Daarom maak ik elke zondag dat programma en zodra ik klaar ben, begin ik alweer met de voorbereidingen voor de week erna. De samenstelling van de muziek, het opzoeken van de achtergrondinformatie, alles bij elkaar een hele klus, maar ik vind het geweldig om te doen. Elke zondag probeer ik er een specifieke artiest uit te lichten, daar draai ik dan meer nummers van.’

Willy Derby is een van zijn favorieten. ‘De grootste zanger die we ooit hadden in Nederland’, zegt hij stellig. ‘Die stem, die liedjes en de manier waarop ie het bracht. Als hij ‘Hallo Bandoeng’ zingt, zie je dat oude vrouwtje gewoon zitten. Daar krijg ik kippenvel van. Van de humoristen is Kees Pruis de grootste, die kon in lachen uitbarsten zonder dat er aanleiding voor was. In die tijd was er nog ruimte voor verbeelding. Er was inleving, er was fantasie. Luister maar eens naar hoorspelen. Je ziet het gewoon voor je. Tegenwoordig willen we niet meer geprikkeld worden.’

Natuurlijk wil ik die tijd van voor de oorlog niet romantiseren, het was gerust ook een klotetijd’, benadrukt hij. ‘Toch blijft het bewonderenswaardig dat er in tijden van crisis en een dreigende oorlog nog zoveel blijdschap en saamhorigheid was. En romantiek. Tegenwoordig is alles seks, seks, seks, maar toen ging het nog over liefde en moest je een vrouw nog veroveren. De empathie is minder geworden, daarom luister ik zo graag naar die oude liedjes, daarin vind je dat allemaal nog terug. Empathie, romantiek en saamhorigheid.’

Er gaat veel tijd zitten in deze bijzondere hobby. ‘Dat is een geluk bij een ongeluk. Ik ben jarenlang rayonmanager geweest bij een schoonmakersbedrijf, maar kreeg een ernstig fietsongeluk. Daar heb ik mijn kniekapsel mee beschadigd en een stuk van mijn ruggenwervel, sindsdien zit ik thuis. Af en toe verga ik van de pijn, maar als ik achter die muziek zit en die liedjes weer hoor, dan word ik vanzelf weer rustig. Muziek is mijn redding.’

De muziek is mijn redding

Mike Winkelman

Mike zou niets liever willen dan deze passie doorgeven aan een nieuwe generatie. ‘Ik heb een dochter, die inmiddels niet meer thuis woont. Ze zong altijd alle liedjes mee van Kees Pruis. Nu zit ze in haar eigen bubbel, is ze haar leventje aan het opbouwen, maar het zit nog ergens en komt later heus wel weer terug. Heel af en toe stuur ik haar een mp3-tje op en zegt ze: ‘Oh pa, wat leuk! Dat weet ik nog hoor.’

‘Er luisteren zelfs jongeren naar mijn programma ‘Vergeten Artiesten’. Soms krijg ik een vraag. ‘Welk nummer was dat van de Ramblers?’ Dan stuur ik het ze toe en dan zijn ze blij dat ze het nummer mogen hebben. Daar gaat het om. Heb ik ook meegemaakt als kind, dat met een leuke geschiedenisleraar er toch iets kan blijven hangen, al is het maar iets kleins. Mijn dochter heeft op school ooit eens een spreekbeurt gehouden over 78-toerenplaten en ik ging natuurlijk mee de klas in. Vroeg ik aan het einde of ze de moderne muziek mooier vonden of toch die oude. Koos toch de helft van de klas voor de oude muziek, dat vond ik leuk.’

De naam van zijn programma ‘Vergeten Artiesten’ dekt dus eigenlijk niet helemaal de lading, want vergeten zijn ze allerminst. ‘Er zijn nog mensen die er graag naar luisteren en daar ben ik blij mee’, zegt Mike. ‘Misschien had ik mijn programma anders moeten noemen, Ik heb zelfs een tijdje de domeinnaam ‘Onvergetelijke Artiesten’ gehad, maar dat is hem toch niet geworden. ‘Vergeten Artiesten’ was al zo ingeburgerd, dus die naam houden we gewoon lekker aan.’

Mike’s programma is te beluisteren via Vergetenartiesten.nl

Omslagfoto Nationaal Archief/Wim van de Poll