De artiesten, de verhalen
TheaterSentiment is een online magazine over theater, muziek en film. Een schatkamer vol verhalen over de artiesten van weleer. Om specifieker te zijn: uit de periode 1900-1950. Toen illustere namen als Louis Davids, Fientje de la Mar en The Ramblers op de affiches prijkten. Het magazine is een initiatief van journalist, uitgever en verhalenverteller Jacky de Vries.
‘Ik beheer een kleine particuliere collectie’, vertelt De Vries. ‘Met honderden veelal gesigneerde foto’s, programmaboekjes en andere memorabilia. In de loop der jaren bij elkaar gesprokkeld.’ De journalist is muziek- en theaterliefhebber, met een voorliefde voor de periode van voor 1950. ‘Dat is als kind al ontstaan. Ik smulde van de boeken van Wim Ibo, Han Peekel, Jacques Klöters en Henk van Gelder en luisterde naar Louis Davids en The Ramblers.’
De Vries geeft leiding aan de redactie van een regionale omroep. Daarnaast is hij oprichter van een lokale uitgeverij en geeft hij jaarlijks meerdere titels uit. ‘Mijn wens was al heel lang om iets met mijn collectie te doen, want elk programmaboekje of ander stuk is een verhaal. Een mooie manier om de collectie te delen met het publiek, want ik beschouw haar niet als mijn bezit. Als ik oud wordt gaat ze naar het Theater Instituut of een soortgelijke instelling.’
Daarnaast vindt hij het leuk om over theater van vroeger te schrijven. ‘In de coronaperiode had ik eindelijk tijd om een website op te zetten en sindsdien publiceer ik ongeveer zeven artikelen per kwartaal. Ik beleef enorm veel plezier aan het research doen en het schrijven. Ik krijg ook steeds meer reacties, dat maakt het allemaal prachtig. Het heeft me veel gebracht. Mooie ontmoetingen en nieuwe inzichten.’
Hiermee wordt een oude belofte ingewisseld. ‘Als jonge student interviewde ik Wim Ibo, de theaterhistoricus. Het werd een urenlang gesprek over de geschiedenis van het Nederlandse cabaret. Ik schreef er mijn afstudeerscriptie over en Ibo stuurde me een mooie brief, waarin hij me voorspelde dat ik later veel over kleinkunst en cabaret zou gaan schrijven. Dat is dus uitgekomen.’
De meeste artikelen zijn van de hand van De Vries. Daarnaast is er ruimte voor gastschrijvers. ‘Henk van Gelder, Jacques Klöters, Margreet den Buurman en Nol van Bennekom hebben mooie artikelen aangeleverd. Ik hoop dat er in de toekomst meer gastschrijvers zich zullen melden. Voor mijn eigen artikelen hanteer ik een aparte stijl. Ik maak geen levensverhalen of chronologische opsommingen, ik vertel een verhaal. Ik pak een element uit iemands leven, meestal aan de hand van een object uit mijn collectie en daarmee vertel ik een verhaal, dat veel zegt over de artiest en de context van die tijd.’
Naast het online magazine is er ook het boek. ‘Ik heb de beste verhalen uit de eerste jaargang gebundeld in een boek. Dat wil ik met elke jaargang doen. Online biedt heel veel vrijheid en creatieve mogelijkheden, maar het blijft mooi om iets tastbaars te hebben. Een kleine beloning voor alle moeite die ik erin heb gestoken.’ De boeken worden in beperkte oplage gedrukt en zijn niet te koop in de boekhandel, eventueel wel beschikbaar op aanvraag. ‘Tegen kostprijs, want ik wil hier niets aan verdienen. Ik doe het uit liefde’, aldus De Vries.
Alle artikelen zijn van zijn hand, tenzij anders vermeld. U mag onze verhalen delen, maar alleen met bronvermelding (TheaterSentiment.nl/Jacky de Vries) Fotomateriaal in overleg, in verband met auteursrechten. Heb je vragen of opmerkingen? Heb je een bijdrage voor de site? Mail naar redactie@theatersentiment.nl TheaterSentiment is een platform zonder winstoogmerk. We beheren een particuliere theatercollectie, die we middels verhalen willen delen en in context willen plaatsen. Als eerbetoon aan de artiesten, de muziek en het theater van weleer.
Bronnen
De eigen collectie is een belangrijke bron voor de verhalen en de bijpassende illustraties. ‘Ik doe altijd mijn best om bronvermelding toe te passen, in sommige gevallen lukt het echter niet om de juiste bronnen te herleiden. Dat spijt me, ik sta altijd open voor suggesties en correcties. Feitelijkheden, tikfouten. Het blijft mensenwerk. Ook als ik in gebreke ben gebleven, verneem ik dat graag. Voor correcties of contact mbt bronmateriaal: theatersentiment@gmail.com
Naast mijn eigen collectie, gebruiken ik tal van digitale bronnen, zo haal ik achtergrondinformatie uit het krantenarchief van Delpher, de Koninklijke Bibliotheek, gemeentelijke archieven en het Nationaal Archief.
Hollmann
Een belangrijk onderdeel van de particuliere collectie zijn de prenten van de boertjes Hollmann. De Vries vertelt: ‘Twee of drie Haarlemse broers, het is nog een beetje een mysterie, die plaatjes van bekende Nederlanders uitknipten. Artiesten, sporters en politici. Die kleurden ze in, plakten dat op een mooi vel en lieten de prent door de beroemdheid signeren. Een unieke collectie van duizenden prenten, in de jaren negentig in een museum terechtgekomen dat failliet ging. Zo kwam de collectie op straat te liggen. Ik heb geluk gehad dat ik een groot deel van de artiesten heb kunnen bemachtigen, dankzij een welwillende handelaar. Honderden gesigneerde prenten, een bijzonder tijdsbeeld.’