Topy zegt ja!

De drommen mensen bij het stadhuis, de vele kranten die aandacht besteden aan het huwelijk: het geeft aan hoe populair Topy in die jaren is. Ze is een bijzondere verschijning, met het moderne platinablonde haar, de blauwe ‘Betty Boopogen’ en die diepe croonerstem, tot dan toe ongeëvenaard in Nederland.

Een verslaggever die Topy in 1936 bezoekt, doet niet bepaald geheimzinnig over zijn bewondering voor de jonge zangeres en verliest zich in de lyriek. ‘Ik bemin dat diepe en eigenlijk wat verrookte geluid. Dat gedragen door de klanken van het orkest, voortgestuwd op golven van koper en snarentrilling, mij zo aangenaam zingt van maneschijn en liefde en de duizend dingen waarover een stem kan zingen.’ 

De meeste artiesten in die jaren zijn begonnen op het podium, waarna ze maar wat graag uitstapjes maken naar de platenstudio. Bij Topy is het andersom. De jonge vrouw start haar carrière als platenartiest en radiozangeres. ‘lk zing graag in de badkamer’, vertelt ze. ‘Mijn moeder, die zeer muzikaal is, zegt dat ik een aardige stem heb en zangles moet nemen. Dat vind ik in mijn genre niet nodig en dat beaamt de deskundige die ik heb geraadpleegd.’ 

Han Beuker is die deskundige. Een bekende pianist in die tijd. Als Topy hem benadert voor advies, besluit hij samen met haar een liedje in te studeren. Hij laat er een plaatje van maken en die geeft Topy in een enveloppe af bij de Avro. Ze krijgt een uitnodiging en wordt prompt geëngageerd. Op 6 mei 1934 maakt de dan 21-jarige zangeres haar debuut voor de radiomicrofoon, met het orkest van Kavocs Lajos.

De maanden erna is ze vaak te horen bij de Avro. Niet alleen met Kavocs Lajos, maar ook als zangeres met orgelbegeleiding van Pierre Palla. Ook niet de minste. In 1935 en 1936 is ze een bekende zangeres geworden, bekend van radio en schellak. Ze maakt grammofoonplaten voor His Masters Voice en later het Decca label. Na haar periode met Kovacs Lajos zingt ze voor de radio met de Avro Decibels onder leiding van Eddy Meenk en het Avro Dansorkest van Hans Mossel.

‘Ik zing van alles’, zegt Topy ‘Franse, Duitse en Engelse liedjes. Over grappige dingen en ernstige. En verder zing ik ook wel Hollands repertoire, geschreven door Alex de Haas en Max Tak. Kent u Max Tak? Als wij elkaar een dag niet zien, dan bellen we elkaar. Dan zeg ik dat ik zo blij ben dat ik als zangeres aan de slag ben.’ 

Toch is het vooral het jazzrepertoire dat Topy beroemd maakt en waarmee ze als ‘ladycrooner’ haar eretitel verdient. Beroemd zijn de opnamen die ze met De Ramblers maakt. In april 1936 in de bekende uitgaansgelegenheid Pschorr in Rotterdam worden vier nummers opgenomen. Uden Masman is niet tevreden en de sessie wordt in mei herhaald in De Harmonie in Groningen. Songs als ‘Goody, Goody’, ‘Swing Mr Charlie’, ‘Wah hoo’ en ‘I’m gonna clap my hands’ worden decennia later heruitgebracht op het Panachord label.

Op het podium voel ik me ongemakkelijk

Topy Glerum

De optredens van Topy buiten de radiomicrofoon om zijn schaars. Als podiumartiest is Topy niet in de wieg gelegd, benadrukt ze zelf. ‘Ik zing voor de radio en de Decca. Dat vind ik heerlijk. Voor het publiek te zingen minder, omdat ik me dan niet op mijn gemak voel. Ik mag in het dagelijks leven de schijn hebben mij gemakkelijk te bewegen, doch voor een zaal mensen voel ik me ongelukkig. Daarom weiger ik vaak zulke uitnodigingen. Voor radio en grammofoon opnamen hoef je niet op je mimiek te letten, maar voor een zaal moet je ‘bühnen routine’ hebben en die heb ik niet’, zegt ze openhartig.

Het maakt haar populariteit er niet minder om. Integendeel. De prille massacommunicatie brengt Topy veel roem. Telkens als haar stem door de ether galmt, wordt de Avro overladen met brieven van bewonderaars die een handtekening willen. Er zitten geregeld ook huwelijksaanzoeken bij, maar Topy heeft haar hart al weggegeven. De foto van haar verloofde prijkt op de schoorsteenmantel van haar ouderlijk huis in Heemstede.

De zangeres blijft nuchter onder al die aandacht. ‘lk ben niets bijzonders, ik doe niets bijzonders en ik ben een heel gewoon meisje’ benadrukt ze in een interview. Topy komt uit een welgestelde familie. Haar vader heeft een hoge positie in het bedrijfsleven en journalisten ontvangt ze thuis, in de ouderlijke villa in Heemstede. De huiskamer is haar favoriete plek, want daar staat de radio, waar ze veel tijd doorbrengt. ‘Om te luisteren naar muziek. Hier doe ik mijn ideeën op. Ik ben zelf geen componist en moet altijd het nieuwste van het nieuwste horen. Als ik wat goeds hoor, bestel ik dat fluks’, zegt ze. ‘In Holland zijn ze er doorgaans zo vlug niet mee.’

Ze heeft meer favoriete bezigheden. ‘Zwemmen, paardrijden, cricket, tennissen, roeien, zeilen en dansen. Dat is geen sport, maar ik ben er dol op.’ Tegen een journalist biecht ze op dat ze ondanks het naderende huwelijk, weinig dol is op huishouden. Ze heeft wel een cursus gevolgd, maar daar is niet veel van blijven hangen. Maar niettemin. Met een kookboek naast me kan ik alles koken’, zegt ze.

Haar verloofde is een jonge, knappe dokter uit Oegstgeest: Piet Dethmers. In maart 1937 is het zover, het paar geeft elkaar het ja-woord in Heemstede. De toegestroomde fans die nog hoopvol de hand van de ladycrooner begeren, zien die hoop voorgoed vervliegen. Zodra het paar in de raadszaal heeft plaatsgenomen, neemt de ambtenaar van de burgerlijke stand plechtig het woord. ‘Gij bruid, waarom zijn er zoveel mensen hier om u heen? Zij wensen u alle goeds. Er zijn veel mensen die naar u geluisterd hebben en die u nu ook wel eens als zangeres van de Avro van dichtbij willen zien, wellicht. Maar als gij luistert naar de stem van hem die gij liefhebt, dan zijt gij de beste luistervink die u zichzelf ooit hebt kunnen voorstellen.’

Na deze stichtelijke woorden van de ambtenaar wordt het huwelijk voltrokken en gaat Topy Glerum voortaan door het leven als mevrouw Catharina Dethmers-Glerum. ‘Maar de radio-luisteraars zullen haar Topy blijven noemen, want zo heet de kleine zangvogel en niet anders’, meldt het krantenverslag een dag later. 

Maar toch, zodra de bruid het raadhuis uitloopt, wordt ook het einde van haar carrière ingeluid. Na maart 1937 treedt ze zo nu en dan nog op voor de radiomicrofoon. In juli 1937 staat ze zelfs live op het podium van het Kurhaus in Scheveningen, maar daarna wordt het stiller. Topy Glerum wordt moeder en besluit haar tijd vooral aan het gezin te besteden. In 1940 krijgt ze een rol in een radiorevue, maar deze wordt afgelast nadat de Duitsers Nederland zijn binnengevallen.

Hiermee komt een einde aan de korte, maar hevige loopbaan van ‘Neerlands beste ladycrooner’. Dankzij de heruitgaven door Panachord van de opnamen die ze met De Ramblers maakt, wordt ze even uit de vergetelheid onttrokken. Topy maakt dat zelf niet meer mee, zij overlijdt in 1977 op 64-jarige leeftijd.