Unieke beelden van The Ramblers, gefilmd door de orkestleider zelf en nooit eerder vertoond. De privéfilms die Theo Uden Masman in de jaren dertig, veertig en vijftig maakte, worden na tachtig jaar eindelijk openbaar gemaakt. Dankzij geluidsrestaurateur Harry Coster, die de beelden redde en bewaarde. Ze bieden een bijzonder inkijkje in het wel en wee van het befaamde dansorkest. 

De beelden worden op 14 mei 2024 voor het eerst vertoond tijdens de talkshow ‘Van Huilenbroecks Pretpaleis’ in het Torpedo Theater in Amsterdam. Dan gaat presentator Stef Lokin in gesprek met Harry Coster en Nol van Bennekom, bestuurslid van The Ramblers. 

De komende weken worden de beelden van muziek en uitleg voorzien en gepubliceerd op het YouTube-kanaal van The Ramblers. Voor wie niet wachten kan, licht TheaterSentiment nu al een tipje van de sluier op. 

Kees Kranenburg

Theo Uden Masman kocht in 1938 een camera en filmde er op los. Optredens en uitjes met zijn orkestleden, zoals een voetbalwedstrijd die drummer Kees Kranenburg in januari 1940 organiseert en die de muzikanten glansrijk winnen. 

In de oorlogsjaren gaan de werkzaamheden van The Ramblers onverminderd door. Ook in die periode blijft Uden Masman filmen. Ogenschijnlijk onschuldige taferelen, zoals een rondgang door de voormalige AVRO-studio, geven een confronterend tijdsbeeld. Zo verschijnt ineens het bordje ‘verboden voor joden’ in beeld. 

Uden Masman filmt in de eerste oorlogsjaren enkele optredens van zijn orkest, zoals een concert in Den Haag in 1941.

In datzelfde jaar geven The Ramblers ook een tuinconcert. Het is duidelijk te zien dat elk optreden een feest is vol humor. Er wordt van alles gedaan om het publiek te entertainen en aan het lachen te maken.

Jack Bulterman

Uniek zijn ook de shots van trompettist Jack Bulterman, aan het werk als arrangeur.

In 1942 gaan The Ramblers naar Brussel om daar concerten te geven. Uiteraard maakt Theo Uden Masman ook van deze reis uitgebreid verslag, hieronder enkele fragmenten. 

Uden Masman filmt niet alleen de activiteiten van zijn orkest, maar ook allerlei huiselijke taferelen. Zo filmt hij het zwembad in Crailoo en maakt hij beelden in en rond zijn huis aan de Egelstraat. 

Hilversummer Harry Coster bewaart de films al decennialang in huis. ‘Ze komen van de zolder van de weduwe van Uden Masman’, vertelt hij. ‘Ik kreeg de tip via radiomaker Skip Voogd, een groot liefhebber van The Ramblers. Hij had geen interesse, ik ging mee naar Den Haag. Er lag zoveel materiaal. Ik ben naar Albert Heijn gelopen op de hoek en heb een rol vuilniszakken gekocht om alles mee te kunnen nemen.

Sem Nijveen

Een deel van het materiaal, gefilmd in de oorlogsjaren, is enkele jaren geleden gepubliceerd in de film ‘Hilversum bezet en bevrijd’ van de Historische Kring Albertus Perk. Zoals het vreugdevuur tijdens de bevrijding, feestende mensen, de Canadezen die Hilversum binnentrekken en de aftocht van de Duitse soldaten. 

Ook het aangrijpende beeld van Sem Nijveen, die uit de onderduik komt en met een opgelucht gezicht richting de camera van Uden Masman loopt, is in die film te zien. Het andere joodse bandlid Sal Doof overleeft de oorlog en vervolging niet.

Maar er is dus veel meer dan dat, waar tot nu toe nog niets mee is gedaan. ‘Ik heb jaren geleden iemand bij de omroep gevraagd om het te digitaliseren en op voorwaarde dat het voor iedereen beschikbaar blijft’, vertelt Coster. ‘Vanwege de historische waarde.’ Ook de brieven die Uden Masman schreef worden door Coster bewaard, hij wil er een boek van laten maken. 

Het orkest The Ramblers bestaat nog steeds en viert zijn honderdjarige bestaan in 2026. De beelden worden met uitleg en voorzien van muziek op een youtubekanaal van het orkest gezet. De regionale omroep NH zendt op 20 mei een concert uit dat The Ramblers in januari verzorgden in het Concertgebouw in Amsterdam.

Met dank aan: Harry Coster, Stef Lokin, Geert de Vos. Foto omslag: Harry Coster in zijn archiefkelder, naast een poster van The Ramblers. Foto gemaakt door Stef Lokin